De instrumentmaker en de kwaliteitscontroleur

“Als het vliegt moet het 100% goed zijn”, vertelt research instrumentmaker en assembleur vluchthardware Sander van Loon. Hij maakt sinds 2011 bij SRON hardware voor in de ruimte. “Dat is uniek, daarmee leef ik mijn instrumentmakersdroom. Maar als het eenmaal gelanceerd is kunnen we er niet meer bij.”

Daarom wordt Sander bij het overgrote deel van zijn werk op zijn vingers gekeken door de kwaliteitscontroleur: sinds december 2018 Nathalie Gorter. “Ik wil doorgronden waarom dingen stuk gaan, en wanneer, bij welke omstandigheden. Ik houd ervan om te zoeken naar de afwijking”, vertelt zij.

“Wij garanderen dat hardware doet wat het moet doen gedurende zijn levensduur”, vertellen de collega’s. Dat vergt een bijzondere en vaak intensieve samenwerking, soms dagen achtereen in de cleanroom. Bijvoorbeeld voor het demonstratiemodel röntgenspectrometercamera X-IFU voor ruimtetelescoop Athena.

 

“In de cleanroom is de wereld anders. Alles moet precies op een bepaalde manier en dat vraagt enorme focus en discipline. Alleen al het binnenstappen gaat er volgens een protocol”, vertellen Nathalie en Sander.

De geboorte van een ruimtecamera

Sander bouwt de hardware volgens het ontwerp van ontwerpers. Nathalie bewaakt de kwaliteit van bestelde en gemaakte onderdelen en controleert, fotografeert en documenteert élke stap van de bouw. Zo leggen ze ook de assemblagemethode voor het latere vluchtmodel vast.

Het maakproces gaat niet zonder discussie, vertellen de collega’s. “Er zijn weinig beroepen waarin je elkaar zo scherp moet houden.” Nathalie: “Omdat we unieke hardware voor de wetenschap maken, niet bijvoorbeeld serieproducten voor de markt, hoef ik faalkansen niet commercieel te wegen. Kwaliteit is àltijd leidend.”

Sander zou niets anders willen. “Elk instrument is uniek. De geboorte van iets nieuws, van scratch tot vluchtmodel. Daarin kan ik zowel adviserend als uitvoerend werken. Ik geef mijn praktische feedback aan de ontwerper, en geef de praktische input aan de makers van de bouwprocedures. Dat proces is leuk om je in te bewegen.”

Wij voor de wetenschap

Sander: “We willen allemaal dat SRON de beste van de klas is om de wetenschap te dienen. Dat zorgt voor een sterk gevoel van ‘wij’. Hoe verschillend we verder allemaal zijn is totaal onbelangrijk. Dat geeft een geweldige collegiale sfeer. Ik kom graag op mijn werk.

Nathalie: “SRON voelt heel vertrouwd. Ik voel me er prettig en op mijn gemak.”

 

Sander van Loon, research instrumentmaker, assembleur vluchthardware
Nathalie Gorter, kwaliteitscontroleur instrumentbouw